بررسی آخرین وضعیت بازاریابی شبکه ای در گفتگوی اختصاصی با رئیس مرکز امور اصناف و بازرگانان

ایران هشدار: اخیراً اخباری مبنی بر تجدید نظر و اصلاح آیین نامه اجرایی موضوع ماده 87 قانون نظام صنفی منتشر شده است، لطفاً توضیحاتی در رابطه با دلایل این بازنگری و لزوم اخذ چنین تصمیمی ارائه فرمایید؟
براساس نیازهای روز و رفع نواقص اصلاح آیین نامه در هر دو بخش بازاریابی شبکه ای و کسب و کارهای مجازی با هدف شفافیت بیشتر در حوزه نظارت برعملکرد این کسب و کارها، تمرکز بیشتر بر کالاهای مورد معامله و ضابطه مندتر نمودن پرداخت ها در بازاریابی شبکه ای ( بر مبنای پایه کار مفید) در دستور کار قرار گرفت و با مشارکت دستگاه های ذی مدخل که در تبصره ماده 87 قانون نظام صنفی تصریح شده پیش نویس آن تهیه و در حال حاضر در مرحله تصویب می باشد. در تهیه این اصلاحیه سعی شده از سایر نهادها و مراجع ذی صلاح و افراد صاحب نظر نیز نظر خواهی شود  .

ایران هشدار:  کدام یک از بخش های آیین نامه مورد تجدید نظر قرار گرفته و چه مواردی در تکمیل آن لحاظ شده است؟ این تغییرات چه مزیت هایی را برای شرکت ها و بازاریابان در پی خواهد داشت؟
مهمترین موارد تجدیدنظر در این آیین نامه در بخش بازاریابی شبکه ای تمرکز بر تولید و حمایت از تولید داخلی، جذب سرمایه گذاری، تحدید سطوح پرداخت ها و احصاء نمودن تخلفات و شفافیت ضمانت اجرای آن ( در بازاریابی شبکه ای و کسب و کارهای مجازی ) است و مهمترین حسن این تغییرات تسهیل شروع فعالیت کسب و کارهای مجازی ،حمایت از تولید داخلی در راستای سیاست های اقتصاد مقاومتی و کوتاه تر شدن فاصله بین تولید تا مصرف کنندگان در بازاریابی شبکه ای و تلاش در راستای تطبیق بیشتر با قوانین و موازین کشور است  .

ایران هشدار:  در اقدام دیگری که صورت گرفته معیارهایی برای طرح بازپرداخت شرکت ها به آن ها ابلاغ شده است، توضیحاتی در رابطه با معیارهای تعیین شده و دلایل اخذ این تصمیم ارائه فرمایید؟
در این معیارها سعی شده است تا براساس کار کارشناسی و با مطالعه تطبیقی شرکت های خارجی بازاریابی شبکه ای سالم، سطوح پرداخت ها تا جاییکه در عمق کار مفید انجام می شود، محدود گردد. بنابراین کسب درآمد بالا در این شرکت ها منوط به فعالیت زیاد و بلند مدت خواهد شد بطوری که امتیاز رقابتی این شرکت ها به جای طرح سوددهی بر مبنای فروش کالا استوار شده است .
حتما این معیارها در کنار تغییرات اصلاحیه آیین نامه که پیش رو داریم سبب خواهد شد نقش محصول در فعالیت این شرکت ها پر رنگ تر شود  .

ایران هشدار: مدتی است صدور مجوز برای شرکت های جدید متوقف شده است، توضیحاتی از دلایل این توقف و اینکه وضعیت صدور مجوز برای شرکت های درخواست کننده به چه صورت خواهد بود، بیان فرمایید؟
برای برطرف نمودن دغدغه مراجع نظارتی، صدور مجوز جدید برای متقاضیان و همچنین مجوز تأسیس شعب برای شرکت های فعال تا زمان ابلاغ اصلاحات لازم متوقف شده است و با مشارکت حداکثری دستگاه های تخصصی و نهادهای ذی صلاح، اصلاح فوری و کارآمد این آیین نامه در دستور کار قرار گرفته است. همچنین پیش نویس اصلاحیه در حال حاضر در مرحله تصویب می باشد. که انشاء الله پس از ابلاغ مقررات جدید کما فی السابق، مجوزها صادر خواهد شد  . 

ایران هشدار: در مصاحبه قبلی فرمودید اقداماتی در جهت طرح موضوع بازاریابی شبکه ای در مجلس و تصویب قانون در این زمینه در حال انجام است، در مورد نتایج و میزان پیشرفت آن توضیحاتی را ارائه می فرمایید؟
برای جلوگیری از شبهه و برداشت های متفاوت و قانون مند نمودن چرخه داد و ستد مذکور همزمان با تهیه اصلاحیه آیین نامه، تهیه پیش نویس طرح قانون نیز بر اساس تجارب سابق و مطالعه تطبیقی قوانین سایر کشورها در دستور کار قرار گرفته و در واقع پیش نویس این قانون عصاره آیین نامه مذکور است و در این راستا جلساتی نیز در مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی و مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی برگزار شده که ادامه هم دارد. این قانون ضمن استحکام بخشی، دغدغه های کلیه مراجع نظارتی را نیز مرتفع می نماید  .

ایران هشدار: با توجه به تبلیغات برخی شرکت های بازاریابی شبکه ای در ارتباط با تأیید فعالیت بازاریابی شبکه ای توسط شورای نگهبان، آیا نظر شورای نگهبان در ارتباط با عدم مغایرت دستورالعمل بازاریابی شبکه ای با موازین شرعی، می تواند دلیل قانع کننده ای برای شرعی بودن این فعالیت در کشور باشد؟
در نظام حقوقی کشور به استناد اصل 4 قانون اساسی عدم مغایرت قوانین با شرع مقدس باید محرز گردد و در این راستا تطبیق قوانین و مقررات با شرع مقدس توسط شورای محترم نگهبان صورت می گیرد. اخیراً موضوع شرعی بودن فعالیت بازاریابی شبکه ای از مجرای دیوان عدالت اداری به شورای نگهبان ارجاع داده شده بود که تصمیم آن مرجع محترم بیانگر عدم مغایرت شرعی آیین نامه حاکم بوده است. با این حال، این مسئله نافی این واقعیت که تخلفات قانونی و اعمال غیرشرعی ممکن است در فعالیت های اقتصادی توسط افراد سودجو رخ دهد، نیست . با وجود این موضوع به دلیل تأمین هرچه بیشتر نظرات آیات عظام و ایرادات برخی مراجع ذی صلاح با هدف شفافیت در حوزه نظارت بر فعالیت این کسب و کارها و ضابطه مند نمودن پرداخت ها در شرکت های بازاریابی شبکه ای( بر مبنای پایه کار مفید) اصلاحیه آیین نامه جاری نیز در دستور کار قرار گرفت  .

ایران هشدار:  آیا برنامه ای در جهت رتبه بندی شرکت ها لحاظ گردیده است و اگر این گونه است چه معیارهایی را برای آن در نظر گرفته اید؟
موضوع بازاریابی شبکه ای و کسب و کارهای مجازی به دلیل ارتباط تنگاتنگ با رضایتمندی مصرف کنندگان به نحوی است که رتبه بندی از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است؛ با توجه به وجود شرایط رقابتی که بین شرکت های بازاریابی شبکه ای وجود دارد برقراری نظام رتبه بندی مناسب باعث می شود عملکرد شرکت ها و بازاریاب ها بر معیارهای صحیح و اصولی تمرکز یابد و شرکت هایی که عملکرد مناسب تری دارند، در وضعیت رقابتی جایگاه مناسب تری در نظام ارزیابی پیدا کنند؛ لذا مرکز امور اصناف و بازرگانان در قالب پروژه در نظر داشته که این مسئله را با سرعت و کار کارشناسی محقق نماید و با تعریف شاخص های مناسب، شرایط رقابتی بین شرکت ها را هدفمند کند. لازم به ذکر است که فعالیت کنونی شرکت های بازاریابی شبکه ای نیز بنا بر اعلام قبلی به آنها قطعا در طرح رتبه بندی آتی لحاظ خواهد شد. امیدوارم بزودی شاهد برقراری نظام رتبه بندی در عملکرد شرکت های بازاریابی شبکه ای باشیم  .

ایران هشدار:  با توجه به نارضایتی های عمومی از عرضه کالاهای بی کیفیت و گران قیمت توسط برخی شرکت های بازاریابی، برنامه ای در جهت ساماندهی اعطای مجوز به عرضه کالاها دارید؟ و اینکه آیا از نظر شما این موضوع نیاز به تجدید نظر ندارد؟
محصولات قابل معامله در این شبکه اصولاً مشمول قیمت گذاری نیستند؛ از این رو، طبیعتاً عواملی نظیر رقابت میان عرضه کنندگان و سودجویی مصرف کنندگان و شفافیت اطلاعات، تأثیر جدی بر مورد اقبال قرار گرفتن این محصولات دارند . به موجب مقررات مربوطه، دبیرخانه کمیته نظارت بر عملکرد شرکت های بازاریابی شبکه ای طبق چک لیست های نظارتی ارائه برخی مدارک و مستندات از قبیل مجوز تولید یا نمایندگی فروش با تولید کنندگان، پروانه بهداشتی برای کالاهای مشمول و پروانه واردات کالاهای وارداتی را قبل از بارگذاری کالا بر روی وب سایت شرکت الزامی نموده است. همچنین، با پیش بینی نظام بازپس گیری محصولات در آیین نامه راهکاری جدی در راستای حمایت از حقوق بازاریابان تمهید شده و درصورتی که بازاریاب به هر دلیلی نتواند کالای خریداری شده را بفروشد با درخواست وی شرکت مکلف است کالا را بازخرید نموده تا از ضرر مالی بازاریاب جلوگیری شود؛ در واقع بازپس گیری به نوعی بازدارنده از گرانفروشی و کنترل کننده قیمت محسوب شده و در صورت اجرای صحیح، باعث قیمت گذاری مناسب خواهد شد. البته در پیش نویس اصلاحیه برای تعدیل قیمت و با توجه به اینکه فاصله بین تولید تا مصرف بر روی قیمت مصرف کننده مؤثر است مقرر شده این روش فروش در اختیار تولید کننده ها قرار گیرد و برای اینکه قیمت گذاری توسط آنها انحصاری نشود باید عین و یا مشابه کالای قابل معامله در این شبکه در بازار سنتی نیز وجود داشته باشد. امیدواریم با حضور تولید کنندگان در این تجارت شاهد ارتقاء سطح کیفیت کالای مورد معامله هم باشیم  .

ایران هشدار: در خصوص برخورد با تخلفات شرکت ها آیا کماکان نظر کمیته نظارت ملاک می باشد یا اینکه برنامه ای جهت مکانیزه شدن رسیدگی و برخورد با تخلفات در جهت شفاف تر شدن فرآیند اخذ تصمیمات خواهید داشت؟
طبق آیین نامه، رسیدگی به تخلفات شرکت های بازاریابی شبکه ای بر عهده کمیته نظارت می باشد و اگر منظور شما چگونگی رسیدگی شکایات باشد باید گفت برقراری نظام رتبه بندی با مکانیزه شدن فرآیند شکایت ارتباط مستقیم دارد و در سیستم ارزیابی شرکت ها تعدد شکایات و میزان آن، نحوه پاسخگویی و سطح نارضایتی بازاریابان و مصرف کنندگان در نحوه امتیاز دهی شرکت ها حائز اهمیت بوده و تصمیم کمیته نظارت در خصوص احراز تخلف نیز در ارزیابی شرکت منظور خواهد شد . در حال حاضر مهندسی فرایندهای کاری کمیته نظارت از جمله مکانیزه نمودن شکایات نیز در دستور کار است که امید است پس از ابلاغ اصلاحیه آیین نامه با سرعت بیشتر انجام و پیاده سازی گردد  .